29. godišnjica genocida u gradu Hodžali: u Bosni i Hercegovini odana počast žrtvama genocida

26 .februara 2021. godine navršava se 29 godina od genocida u gradu Hodžali, koji su izvršile armenske oružane snage tokom agresije na Azerbejdžan.Diplomatsko predstavništvo Republike Azerbejdžan u Bosni i Hercegovini je zajedno sa uskim krugom saradnika i prijatelja naroda Azerbejdžana, poštujući mjere ograničenja zbog širenja koronavirusa, obilježilo 29. godišnjicu genocida u Hodžaliju postavljanjem vijenca na memorijalni kompleks u Parku prijateljstva u Sarajevu.

Koristimo i ovu priliku da podsjetimo svjetsku zajednicu na stravične razmjere ovog masovnog zločina protiv čovječnosti koji još uvijek nije dobio adekvatan sudski epilog.

Historijske činjenice ukazuju da su Azerbejdžanci, koji su živjeli na svojim historijskim zemljama kako na teritoriji današnje Armenije tako i u azerbejdžanskoj regiji Nagorno-Karabah i njemu pripadajućih sedam oblasti, bili podvrgnuti politici etničkog čišćenja, genocida i agresije od strane armenskih nacionalista. Zbog ovakve politike Azerbejdžanci su bili prinuđeni da kao izbjeglice i raseljena lica napuste svoje historijske zemlje. Da bi ostvarili svoj cilj, Armeni, koji su živjeli sa mitom o “velikoj Armeniji“, sprovodili su u razna vremena teror, genocid i etničko čišćenje usmjereno protiv Azerbejdžanaca.

Najveća tragedija dogodila se u gradu Hodžali. Ovaj grad, smješten u azerbejdžanskom regionu Nagorno-Karabah, imao je 7.000 stanovnika prije rata. Počev od oktobra 1991. godine grad je u potpunosti bio okružen oružanim snagama Armenije. U noći između 25. i 26. februara 1992. godine, nakon masovnog artiljerijskog bombardiranja, armenske oružane snage zauzele su Hodžali uz pomoć 366. motoriziranog puka bivšeg SSSR-a. Okupatori su u potpunosti uništili grad i izložili njegove mirne stanovnike neviđenoj okrutnosti.

Tokom hodžalijskog genocida, 5379 stanovnika grada prisilno su protjerani, 1275 je zarobljeno (sudbina njih 150, uključujući 68 žena i 26 djece, još uvijek nije poznata), 487 ljudi je ranjeno, 8 porodica je potpuno istrijebljeno, 130 djece izgubilo je jednog, a 25 djece oba roditelja, 613 ljudi, među njima 63 djece, 106 žena i 70 starijih ljudi, su svirepo ubijeni.

Genocid u Hodžaliju predstavlja ozbiljno kršenje ljudskih prava i međunarodnog humanitarnog prava, posebno Ženevske konvencije iz 1949. godine, Konvencije o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida, Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima, Međunarodnog pakta o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima, Konvencije protiv mučenja i drugih okrutnih, neljudskih ili ponižavajućih postupaka ili kažnjavanja, Međunarodne konvencije o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije, Konvencije o pravima djeteta, Konvencije o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda.

Azerbejdžanska država poduzima potrebne korake kako bi istina o Hodžaliju došla do međunarodne zajednice i kako bi se postiglo priznanje ove tragedije kao čina genocida nad azerbejdžanskim narodom. Aktivnosti na ovom planu započeli su odmah nakon povratka nacionalnog lidera Hajdara Alijeva na vlast. Na inicijativu ovog velikog državnika data je politička i pravna potvrda genocida u Hodžaliju, a 26. februar proglašen je Danom hodžalijskog genocida. Pod vodstvom predsjednika Ilhama Alijeva postignuti su posebno značajni rezultati u priznavanju genocida nad Khojalyjem od strane svjetske zajednice. Osim toga, Međunarodna kampanja „Pravda za Hodžali!“, koja je pokrenuta 2008. godine na inicijativu Lejle Alijeve, potpredsjednice Fondacije Hejdar Alijev, dodatno je intenzivirala aktivnosti usmjerene na informiranje široke javnosti.

Nacionalna zakonodavna tijela 17 zemalja i 24 američke države usvojila su rezolucije i odluke kojima se osuđuju masakri civila u Hodžaliju i kvalifikuju kao zločin protiv čovječnosti. Genocid u Hodžaliju takođe je najoštrije osuđen u rezolucijama i izjavama Organizacije za islamsku saradnju i Vijeća za saradnju zemalja turkijskog govornog područja.

Republika Armenija je, namjernim napadima na azerbejdžansko mirno stanovništvo,  nastavila da sprovodi zločine protiv čovječnosti i za vrijeme Drugog rata u Karabahu 2020. godine. Napadajući civilno stanovništvo i infrastrukturu gusto naseljenih azerbejdžanskih gradova kao što su Gandža, Barda i Tartar, koji su smješteni daleko izvan bojnog polja, Republika Armenija je ponovo pribjegla sprovođenju istih ratnih zločina 2020. godine kao i 1992. godine, uz to, da je  ovaj put upotrijebljeno  još  smrtonosnije oružje, kao što su kasetne bombe i raketni sistemi, kako bi žrtve među civilima bile još veće.

Genocid u gradu Hodžali  1992. kao i bombardiranje mirnog stanovništva 2020. godine predstavljaju jasan dokaz namjerne politike i sistematskog nasilja vlasti Republike Armenije nad azerbejdžanskim civilima.

Godišnja komemoracija povodom sjećanja na žrtve genocida na nacionalnom nivou svjedoči o činjenici da monstruozni masakr koji su počinili Armeni u Hodžaliju nikada neće biti izbrisan iz sjećanja azerbejdžanskog naroda i da će zločinci koji su počinili genocid prije ili kasnije biti izvedeni pred lice pravde.